Zaliczka na poczet wykonania zamówienia – należy przez to rozumieć świadczenie pieniężne (przedpłatę) na poczet wynagrodzenia wykonawcy, uiszczoną przez zamawiającego przed terminem spełnienia przez wykonawcę jego świadczenia (dostawy, usługi, roboty budowlanej).
.
Zamawiający może udzielić zaliczki, jeżeli przewidział taką możliwość w dokumentach zamówienia lub w ogłoszeniu o zamówieniu. Jeżeli zamawiający zdecyduje się na udzielenie zaliczki, nie może ona być niższa niż 5 % wynagrodzenia wykonawcy, rozumianego jak całkowita cena brutto za wykonanie zamówienia.
Uwaga! W przypadku umów zawieranych na okres dłuższy niż 12 miesięcy, zamawiający jest zobowiązany:
⇒ udzielić zaliczki na poczet wykonania zamówienia lub
⇒ zapłacić wynagrodzenie w częściach, po wykonaniu części umowy.
Zakres informacji, które powinny być wskazane przez zamawiającego w dokumentach zamówienia, podsumowała Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku w sprawie sygn. akt KIO 2765/11 z 5.01.2012 r.:
„Trafnie podniesiono w odwołaniu, iż zamawiający w siwz lub ogłoszeniu powinien podać wszystkie warunki akcesoryjnej umowy zaliczki, w szczególności wysokość zaliczki (procentowo lub kwotowo). Niewątpliwie możliwość finansowania zamówienia zaliczkami udzielanymi wykonawcy przez zamawiającego ma doniosłe znaczenie przy określeniu ceny oferty. W takiej sytuacji wykonawca nie jest zmuszony angażować środków własnych ani też szukać finansowania zewnętrznego, które zazwyczaj niesie ze sobą dodatkowe koszty. Ustawa wprost nie rozstrzyga, jak szczegółowa powinna być informacja w tej sprawie. Wobec znaczenia zaliczek dla obliczenia ceny oferty, uwzględniając zasady wynikające z art. 7 ust. 1 P.z.p. przyjąć należy, że w siwz lub ogłoszeniu należy co najmniej podać informacje dotyczące dopuszczalnej wysokości zaliczki/zaliczek, terminu rozliczenia oraz ewentualnego zabezpieczenia ich spłaty. (…) Uwzględniwszy także, iż ustawodawca dopuszcza udzielanie kolejnych zaliczek pod warunkiem, że wykonawca wykaże, że wykonał zamówienie w zakresie wartości poprzednio udzielonych zaliczek (art. 151a ust. 4 P.z.p.), zasadnym jest również, w sytuacji, gdyby miały być udzielane kolejne zaliczki (co trzeba także przewidzieć w siwz lub ogłoszeniu), sprecyzowanie, w jaki sposób wykonawca ma wykazać, że wykonał zamówienie w zakresie poprzednio udzielonych zaliczek”.
Zamawiający może kilkukrotnie udzielić zaliczek.
W takim przypadku, przed wypłatą kolejnej zaliczki:
⇒ wykonawca powinien wykazać, że wykonał zamówienie w zakresie wartości poprzednio udzielonych zaliczek;
⇒ nie jest niezbędne, aby zamówienie zostało częściowo odebrane przez zamawiającego – ze względu na charakter danego zamówienia może to być nieuzasadnione (np. w przypadku jednorazowej dostawy). Wystarczające będzie wykazanie przez wykonawcę np. zakupu komponentów niezbędnych do zrealizowania dostawy.
Ważne: w każdym przypadku zamawiający powinien określić szczegółowe zasady rozliczania zaliczek w dokumentach zamówienia.
.
Zabezpieczenie zaliczki:
⇒ zamawiający może żądać zabezpieczenia zwrotu zaliczki w jednej z form wskazanych w art. 442 ust 3;
⇒ jeżeli przewidywana wartość zaliczki przekracza 20 % wysokości wynagrodzenia wykonawcy, wówczas jest zobowiązany żądać zabezpieczenia zwrotu zaliczki art. 442 ust 4;
⇒ zaleca się wskazanie w projekcie umowy, że wykonawca zobowiązany jest przedstawić zamawiającemu do uzgodnienia projekt zabezpieczenia;
⇒ szczegółowe formy zabezpieczenia zaliczki, wysokość zabezpieczenia, a także sposób jego wniesienia i zwrotu powinny zostać określone przez zamawiającego w dokumentach zamówienia.
⇒ umowa może przewidywać możliwość zmiany formy zabezpieczenia zaliczki w trakcie realizacji tej umowy.
⇒ najczęściej stosowane formy zabezpieczenia zwrotu zaliczki to:
- gwarancje ubezpieczeniowe,
- gwarancje bankowe.
Częstą praktyką zamawiających jest ustalanie wartości zabezpieczenia zwrotu zaliczki na kwotę stanowiącą więcej niż 100 % kwoty udzielonej zaliczki, np. 105 % lub 110 %, celem zabezpieczenia kosztów zamawiającego związanych z ewentualnym zwrotem udzielonej zaliczki oraz – ostatnio – zabezpieczenia przed utratą wartości pieniądza w związku z wysoką inflacją. Jednakże w każdym przypadku wysokość zabezpieczenia zwrotu zaliczki powinna uwzględniać realne potrzeby zamawiającego, wartość zamówienia oraz fakt, że pozyskanie zabezpieczenia na wyższą kwotę wiąże się dla wykonawcy z kosztami, które ostatecznie mogą być wliczone przez niego do ceny ofertowej.
Znajdź w ustawie Pzp art. 442
Znajdź w ustawie Pzp art. 443
Źródło definicji: od Redakcji